Ngày nay, việc con người tìm hiểu và đầu tư vào trái phiếu ngày càng nhiều. Trái phiếu đem lại nguồn lợi lớn cho người đầu tư nếu biết nắm bắt và lựa chọn đơn vị đầu tư hợp lý và ngược lại sẽ chịu lỗ vốn khá lớn, thậm chí phá sản nếu đầu tư không đúng cách. Vì vậy các kiến thức nền về trái phiếu đóng vai trò rất quan trọng trước khi quyết định lựa chọn loại hình trái phiếu để đầu tư. Nếu bạn đang băn khoăn và thắc mắc về vấn đề này, bài viết sau đây sẽ giúp bạn tìm hiểu một số thông tin cơ bản về trái phiếu cũng như cách đầu tư đúng cách, tham khảo ngay thôi nào!
Khái niệm trái phiếu
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 6 Luật Chứng khoán năm 2006, đây là một loại hình chứng khoán xác định quyền, lợi ích hợp pháp của người sở hữu với phần vốn nợ của đơn vị phát hành. Phát hành trái phiếu là một hình thức huy động vốn của tổ chức, doanh nghiệp. Theo đó, đơn vị phát hành phải trả cho người giữ trái phiếu một khoản tiền nhất định; bao gồm cả về mệnh giá và lợi tức; đơn vị phát hành phải hoàn trả mệnh giá ban đầu khi đến thời điểm đáo hạn.
Trái phiếu đơn giản là khoản vay của một công ty. Các nhà đầu tư cho vay bằng cách mua về những loại mà công ty này phát hành. Đổi lại, công ty sẽ trả lãi (interest coupon) trong khoảng thời gian định kỳ được xác định sẵn. Thường là hàng năm hoặc nửa năm một lần. Trả lại khoản gốc vào ngày đáo hạn, chấm dứt việc nợ. Không như cổ phiếu, trái phiếu có thể thay đổi đáng kể dựa trên các điều khoản trong khế ước, một văn bản qui định bởi pháp luật có nêu rõ các đặc tính của trái phiếu đó. Bởi mỗi đợt phát hành đều không giống nhau, việc hiểu các điều khoản một cách chính xác trước khi đầu tư là điều rất quan trọng.
Các đặc tính cơ bản
– Đơn vị phát hành có thể là doanh nghiệp hoặc là tổ chức chính quyền công (kho bạc nhà nước), chính quyền (chính phủ).
– Người cho đơn vị phát hành trái phiếu vay tiền gọi là trái chủ.
– Bất kỳ tổ chức, cá nhân nào cũng có thể mua trái phiếu.
– Thu nhập của nó không phụ thuộc vào tình trạng kinh doanh của đơn vị phát hành; mà dựa vào tiền lãi, các khoản thu cố định.
– Trái phiếu chính là chứng khoán nợ. Vì thế, nếu công ty giải thể, phá sản thì phải thanh toán cho những cá nhân, tổ chức nắm giữ trước rồi mới chia đến các cổ đông.
Một số điều kiện cần có để chào bán trái phiếu
– Vốn điều lệ của doanh nghiệp dựa trên sổ kế toán tại thời điểm đăng ký chào bán phải từ 10 tỷ VNĐ trở lên.
Năm liền kề trước khi chào bán trái phiếu, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải có lãi và không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán trái phiếu.
– Có phương án phát hành và sử dụng vốn thu được từ khi phát hành; được đại hội đồng cổ đông đồng ý chấp thuận.
– Cam kết thực hiện nghĩa vụ với nhà đầu tư của tổ chức phát hành về điều kiện phát hành, thời điểm thanh toán. Đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
Cách lựa chọn trái phiếu đầu tư an toàn
Khi đầu tư, dù doanh nghiệp có lãi gấp nhiều lần; thì lợi nhuận của nhà đầu tư vẫn là lãi suất cố định doanh nghiệp cam kết khi đi vay. Nhà đầu tư không được thực sự hưởng lợi khi lợi nhuận doanh nghiệp tăng như trong trường hợp cổ phiếu. Do vậy, khi đầu tư việc đánh giá tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp không quan trọng; bằng việc liệu doanh nghiệp có khả năng chắc chắn trả nợ hay không.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hệ thống xếp hạng tín nhiệm các doanh nghiệp chưa phát triển tại Việt Nam, làm thế nào để nhà đầu tư có thể lựa chọn được tổ chức phát hành an toàn? Một doanh nghiệp phát hành cần được đánh giá cẩn trọng dưới góc độ về tính minh bạch, triển vọng của hoạt động kinh doanh, uy tín của ban lãnh đạo và tình hình tài chính.
Rủi ro lãi suất là rủi ro mà ở đó lãi suất sẽ thay đổi đáng kể so với những gì nhà đầu tư dự kiến. Nếu lãi suất giảm đáng kể, nhà đầu tư phải đối mặt với khả năng thanh toán trước. Nếu lãi suất tăng, nhà đầu tư sẽ bị kẹt với một công cụ có lãi thấp hơn so với lãi thực tế của thị trường ( market rate). Càng nhiều thời gian đến ngày đáo hạn thì nhà đầu tư phải chịu rủi ro lãi suất lớn hơn. Bởi vì càng khó khăn để dự đoán sự phát triển của thị trường trong tương lai.
Cách lựa chọn đơn vị đầu tư tiềm năng, hợp lý
– Các tổ chức xếp hạng trái phiếu phổ biến nhất là Standard & Poor, Moody và Fitch. Các tổ chức này đánh giá khả năng hoàn trả nghĩa vụ của các công ty. Loại ‘AAA’ đến ‘Aaa ” nghĩa là các loại cao cấp rất có khả năng được hoàn trả. Loại ‘ D ‘ là của những công ty đang phá sản. Loại được xếp hạng từ ‘BBB’ đến ‘Baa’ hoặc cao hơn được gọi là “trái phiếu ở điểm đầu tư” (investment grade).
– Tốt nhất nên lựa chọn doanh nghiệp đang có những bước phát triển mạnh mẽ. Khác với đầu tư cổ phiếu; khi đầu tư, lợi nhuận kỳ vọng của bạn là tiền lãi doanh nghiệp trả theo cam kết. Do vậy, lựa chọn doanh nghiệp an toàn, uy tín là yếu tố quan trọng nhất khi đầu tư.
– Lựa chọn doanh nghiệp hoạt động trong ngành tạo ra dòng tiền ổn định. Những doanh nghiệp hoạt động trong ngành nghề tăng trưởng ổn định, ít rủi ro lên cao xuống thấp luôn là một chiến lược đúng đắn. Lãnh đạo đã có kinh nghiệm vượt trội, có uy tín tốt. Sự phát triển của doanh nghiệp trong tương lai phụ thuộc rất nhiều vào khả năng thực thi, uy tín của Ban lãnh đạo và cổ đông của doanh nghiệp.
– Tỷ lệ nợ ở mức an toàn, chỉ số tăng trưởng tốt, dòng tiền ổn định. Một số yếu tố quan trọng như tình hình tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu, tỷ lệ nợ/ EBITDA, kế hoạch trả nợ dự kiến của doanh nghiệp,…
Một số thông tin về trái phiếu doanh nghiệp
Bên cạnh việc tìm kiếm đáp án cho câu hỏi “Đầu tư trái phiếu là gì?”, “Đầu tư vào nó có an toàn không?”. Một vấn đề khác mà nhà đầu tư mới rất quan tâm đến là “Có nên đầu tư trái phiếu không?”. Trái phiếu chỉ mới xuất hiện khoảng vài năm trở lại đây; nhưng đã nhận được rất nhiều sự lựa chọn từ các nhà đầu tư; vì tính an toàn và sinh lời cao bền vững. Sự chuyển dịch dòng tiền của khách hàng là do lợi nhuận từ trái phiếu doanh nghiệp hấp dẫn hơn hẳn so với các hình thức đầu tư tài chính khác.
Trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp; thì trái phiếu vẫn đang là kênh cho lãi suất ổn định, đều đặn nhất. Thực tế, đây là một cách làm giàu hiệu quả. Qua đó đem lại cho nhà đầu tư số tiền lãi định kỳ. Và mức lãi suất không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Hơn nữa, việc đầu tư trái phiếu không có quá nhiều rủi ro như khi mua cổ phiếu. Vì thế, nếu bạn muốn tham gia đầu tư chứng khoán và muốn chọn một hướng đi có lợi nhuận an toàn; thì bạn có thể xem xét đầu tư trái phiếu. Đây là kênh đầu tư phù hợp với tất cả mọi người.
