Dù khi giá cả tiêu dùng ở mức ổn định, nhưng bong bóng tài sản vẫn được xem là rủi ro đáng lo ngại khi chính sách tiền tệ được dịp nới lỏng. Theo động thái cảnh báo của các cơ quan chức năng dành cho các nhà đầu tư, cần phải hết sức thận trọng khi quyết định xuống tiền. Nội dung chủ đề kinh tế hôm nay sẽ bàn về vấn đề lo ngại bong bóng tài sản khi tình trạng sốt đất, đầu cơ đất trong lĩnh vực bất động sản diễn ra. Là một nhà đầu tư thông thái bạn cần đa dạng hóa các kênh đầu tư, tránh tâm lý đầu tư theo xu hướng phong trào.
Chỉ số vĩ mô chưa thực sự bền vững
Quốc hội đề nghị Chính phủ có kịch bản kiểm soát sốt nóng thị trường bất động sản, chứng khoán và nợ xấu để tránh hệ luỵ cho kinh tế vĩ mô nửa cuối năm. Sáng 22/7, báo cáo thẩm tra kết quả kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Chính phủ tại Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh – Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế nêu lên nhiều “điểm nghẽn”. Theo ông Thanh, áp lực lạm phát 6 tháng cuối năm rất lớn. Trong bối cảnh nhiều chỉ số vĩ mô chưa thực sự bền vững và tình trạng sốt đất, thị trường chứng khoán nhiều thời điểm tăng nóng.
Đánh giá lại khả năng bong bóng tài sản và những rủi ro đến kinh tế
Tình trạng sốt nóng thị trường bất động sản
“Tình trạng sốt nóng thị trường bất động sản, chứng khoán có thể gây hệ luỵ cho kinh tế vĩ mô”, ông Thanh đánh giá. Theo ông, tại nhiều địa phương xảy ra tình trạng sốt đất, đầu cơ đất, nhiễu loạn thông tin quy hoạch đất, nhất là các khu vực vùng ven các đô thị lớn. “Đề nghị Chính phủ đánh giá khả năng bong bóng tài sản và những rủi ro đến kinh tế vĩ mô. Phân tích kỹ hơn tình trạng các doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu riêng lẻ gia tăng trong thời gian qua với lãi suất cao, tiềm ẩn nhiều nguy cơ”, ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.
Thực tế nửa đầu năm nay, chỉ số chứng khoán Vn-Index tăng 27,6%, từ 1.103,87 điểm lên 1.408,55 điểm. Thanh khoản trung bình phiên tăng hơn 300% so với cùng kỳ 2020. Đóng cửa phiên giao dịch 29/6, VN-Index đạt mức đỉnh lịch sử 1.410,04 điểm; tăng hơn 27,7% so với cuối năm 2020. Ngày 13/7, Vn-Index đạt 1.297,54 điểm. Lũy kế 6 tháng đầu năm nay đã có 482.800 tài khoản chứng khoán được mở mới; gấp 3,7 lần cùng kỳ năm 2020. Trong khi đó, hạ tầng công nghệ của Sở giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE) rơi vào tình trạng nghẽn lệnh. Nhiều phiên phải tạm dừng giao dịch, ảnh hưởng đến lợi ích của các nhà đầu tư, làm giảm niềm tin của thị trường.
Trái phiếu doanh nghiệp, nhất là lĩnh vực bất động sản không ngừng tăng
Còn trái phiếu doanh nghiệp, nhất là lĩnh vực bất động sản không ngừng tăng. Dẫn báo cáo của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam. Ông Thanh cho hay, trong 28.400 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ trong tháng 5. Có tới 76% trái phiếu phát hành không có tài sản bảo đảm; chủ yếu của các ngân hàng, công ty chứng khoán. Trong các trái phiếu lĩnh vực bất động sản, xây dựng; thì 26% trái phiếu phát hành không có tài sản bảo đảm hoặc bảo đảm bằng cổ phần, cổ phiếu. Lãi suất phát hành trái phiếu bất động sản chủ yếu dao động trong khoảng 9,5-11% một năm.
Nợ xấu tiềm ẩn lớn
Mối quan ngại nữa là nợ xấu tiềm ẩn lớn. Xu hướng nợ xấu của các ngân hàng có xu hướng tăng cũng được Chính phủ nhìn nhận trong báo cáo trước Quốc hội. Uỷ ban Kinh tế đánh giá, tổng nợ xấu nội bảng, nợ bán cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng chưa xử lý. Nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu của toàn hệ thống các tổ chức tín dụng là 483.200 tỷ đồng, tương đương 4,71%.
Nợ xấu nội bảng tiếp tục tăng (cuối tháng 4 là 1,78%). Nợ xấu tín dụng các dự án BOT, BT giao thông giảm so với cuối năm 2020. Nhưng chưa phản ánh chất lượng nợ do nợ nhóm 2 là 5.912 tỷ đồng, chiếm 5,48%. Mặt bằng lãi suất giảm nhưng chưa thực sự mang lại hiệu quả kích thích vay vốn. Ông Vũ Hồng Thanh nói thêm, việc tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại. Quá trình cơ cấu lại đối với 3 ngân hàng đã mua bắt buộc và kiểm soát đặc biệt còn gặp nhiều khó khăn, chưa có phương án xử lý dứt điểm.
Uỷ ban Kinh tế đề nghị Chính phủ xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa lợi nhuận của các ngân hàng thương mại với khó khăn của doanh nghiệp. Nhằm để “giảm lãi suất cho vay một cách thực chất”. Chính phủ cũng cần đưa ra công cụ giám sát. Kiểm soát dòng vốn có xu hướng dịch chuyển sang các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Theo dõi, dự báo tình hình nợ xấu để có giải pháp phù hợp, đặc biệt là nợ được cơ cấu lại.
Lĩnh vực dịch vụ, du lịch tiếp tục gặp nhiều khó khăn
Về hoạt động doanh nghiệp, báo cáo Chính phủ nêu, hoạt động sản xuất kinh doanh trong nhiều ngành, lĩnh vực. Nhất là khu vực dịch vụ, du lịch tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Số doanh nghiệp rút khỏi thị trường có xu hướng tăng lên. Tỷ lệ người dân thất nghiệp, thiếu việc làm và tình trạng thiếu lao động cục bộ gia tăng.
Dữ liệu của cơ quan thống kê, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tiếp tục tăng. Đặc biệt là nhóm doanh nghiệp có quy mô nhỏ, với 70.209 doanh nghiệp tăng gần 25%. Có 35.607 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh. Tăng hơn 22% so với cùng kỳ và chiếm xấp xỉ 51% tổng số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 6 tháng đầu năm 2021.
Giải pháp đề ra
Duy trì và phục hồi hoạt động doanh nghiệp
Trước thực trạng này, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội đề nghị Chính phủ cần duy trì và phục hồi hoạt động doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ. Tạo việc làm cho người lao động và tiếp tục giải pháp giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp. Tại các khu chế xuất, khu công nghiệp có nguy cơ lây lan các ca nhiễm Covid-19 lớn. Uỷ ban Kinh tế đề nghị Chính phủ xây dựng kịch bản phòng, chống dịch bệnh tại các khu công nghiệp, khu chế xuất. Hạn chế thấp nhất các khu vực bị phong tỏa, ảnh hưởng đến sản xuất.
“Cứu doanh nghiệp như cứu người bệnh” để hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp. Sẵn sàng chuẩn bị cho giai đoạn hậu Covid-19″, ông Vũ Hồng Thanh lưu ý. Phó thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định, Chính phủ kiên định “mục tiêu kép”. Linh hoạt thực hiện, không máy móc, cứng nhắc, tuỳ thời điểm, tuỳ nơi, địa phương… sẽ lựa chọn ưu tiên phù hợp giữa chống dịch, phát triển kinh tế xã hội.
Kiểm soát lạm phát
Chính phủ sẽ kiểm soát lạm phát, tăng trưởng tín dụng hợp lý gắn với nâng cao chất lượng tín dụng. Bảo đảm vốn cho nền kinh tế. Nhất là các lĩnh vực ưu tiên và kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Cùng đó, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính – ngân sách nhà nước. Tiết kiệm chi thường xuyên 10% (không kể tiền lương). Cà cắt giảm các khoản chi không cần thiết, các nhiệm vụ chi chậm triển khai. Nhất là việc rà soát, cắt giảm phù hợp các khoản chi sự nghiệp có tính chất đầu tư.
Ngoài ra, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh cũng cho biết. Tăng trưởng kinh tế nửa đầu năm nay đạt 5,64%; là mức khá cao so với các nước trên thế giới. Lạm phát tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp 1,47%. Các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Thị trường tiền tệ, tín dụng, tỷ giá, lãi suất ổn định.
Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu 6 tháng tăng 32,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội thực hiện tăng 7,2%; vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện đạt trên 9,2 tỷ USD, tăng 6,8%. Nhiều chỉ số kinh tế khả quan. Song Phó thủ tướng Phạm Bình Minh nhìn nhận. Kinh tế vĩ mô chưa thực sự ổn định và bền vững. Thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công ở nhiều bộ, ngành, địa phương chậm được khắc phục. Nên chưa có vai trò kích cầu, thúc đẩy tăng trưởng.
Cảnh báo nhà đầu tư tránh tâm lí “bầy đàn” khi xuống tiền
Trong bối cảnh, xu hướng mới, yêu cầu mới, cơ hội và thách thức mới. Nhà đầu tư cần lưu ý lợi nhuận luôn đi kèm với rủi ro. Vì thế cần đầu tư theo “khẩu vị rủi ro” của mình. Phải xác định rõ mục đích đầu tư, đa dạng hóa sản phẩm đầu tư. Đặc biệt không vay mượn, dùng đòn bẩy tài chính ở hệ số cao để đầu tư. Vì đây là con dao hai lưỡi có thể khuếch đại tài sản hoặc làm nhà đầu tư bị “cháy” tài khoản. Cần tránh tâm lý “bầy đàn”, theo phong trào.
Nhà đầu tư cần phải “chậm lại”, đầu tư một cách thận trọng hơn. Đồng thời, nhà đầu tư cũng cần nâng cao kiến thức của bản thân. Trong việc quản trị rủi ro để có thể kiểm soát được các tình huống xấu có thể diễn ra. Một trong những thách thức cho phát triển thị trường chứng khoán là nền tảng nhà đầu tư chưa bền vững. Dẫn đến nguy cơ bong bóng trên thị trường khi lượng vốn đổ vào từ các nhà đầu tư mới.
Do đó, các cơ quan quản lý cần có các giải pháp đẩy nhanh tính minh bạch, chuyên nghiệp cho các định chế tham gia TTCK. Về phía các địa phương cần nhanh chóng vào cuộc ngăn chặn hiện tượng sốt đất và kênh đầu cơ mới xuất hiện. Cần chú trọng theo dõi sát diễn biến các thị trường tài sản. Không để xảy ra tình trạng bong bóng, tiềm ẩn nhiều rủi ro, ảnh hưởng nền kinh tế. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giám sát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực BÐS, chứng khoán, BOT giao thông.
